5 Μαρτίου 2022
Κοινοποιήθηκε στους εξής: Δημόσια
Χρονογράφημα
Περιγράφω πώς βλέπω τα πράγματα στο χωριό μου τα τελευταία χρόνια που διανύω τώρα και όσονούπω πλησιάζοντα προς το τέρμα της επίγειας ζωής μου και συγκρίνω τις δύο εποχές των δεκαετιών του 1950 και του 2020 ( Για χρονικό διάστημα 70 χρόνων ).
Το κύριο χαρακτηριστικό, το σπουδαιότερο και το σημαντικότερο της σύγχρονης εποχής στη Μεσαριά της Ανδρου, αλλά γενικότερα σε όλη την Ανδρο που αποτελεί μια μικρογραφία όλης της Ελάδας είναι το εξής :
Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των γεννήσεων των Ελλήνων στο χωριό μου έχει συρρικνωθεί στο ελάχιστο, σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1950.
δεν έχω στατιστκά στοιχεία, αλλά το συμπέρασμα αυτό το εξάγω εκ του ότι όντας ψάλτης τα ένδεκα τελευταία χρόνια στον ενοριακό Ναό της Μεσαριάς είδα να γίνονται μόνον 2 βαπτίσεις νηπίων, σε αντίθεση με τις κηδείες και τα μνημόσυνα που είναι "αμέτρητα", Κάθε τρεις και τόσο έχουμε κηδείες και μνημοσυνα........
Και εδώ θα ηθελα να πω λίγα πράγματα για τον τρόπο της "αποδημίας" προς την αιώνιο ζωή των Μεσαριανών και κατ΄επέκταση ολων των Ανδριωτών και να τον αντιπαραβάλλω με το "τότε" και το "τώρα".
Τοτε λοιπόν δεν συνέβαινε αυτό που συμβαίνει σήμερα και οι άνθρωποι πέθαιναν ειρηνικά στο κρεββάτι τους ή στο χωράφι τους, αν υπήρχε αιφνίδιος θάνατος.
Οι γιατροί στην Ανδρο τότε οι αείμνηστοι Ιωάννης Σουσούδης, Πέτρος Καΐρης και αργότερα ο Τηλέμαχος Βασιλόπουλος έκαναν ο,τι μπορούσαν με τα πενιχρά ιατρικά μέσα που διέθεταν για να διατηρήσουν τους ετοιμοθάνατους στη ζωή γέρους κατά κανόνα, γιατί οι νέοι πέθαιναν ή πνιγόντουσαν στους Ωκεανούς στα μεγάλα Ωκεάνεια ταξείδια τους, που πολλές φορές από ωκεάνια ταξείδια γινότανε αυτομάτως αιώνια! (Χωρίς τη νεκρική διαδικασία που θα περιγράψω πιο κάτω και την "κουλτούρα" της νεκρωσίμου τελετής κατά την δεκαετία του 1950).
Γι΄αυτούς τους αφανείς ήρωες Ανδριώτες ναυτικούς που υπέστησαν τον οδυνηρό θάνατο από πνιγμό στους ωκεανούς ή από εξαέρωση οταν τα γκαζάδικα πλοία τιναζότανε στον αέρα από εκρήξεις, επειδή τότε δεν υπήρχαν τα σύγχρονα μέσα ασφάλειας (Ιnert gas κλπ), η Εκκλησία μας έχει φροντίσει και τους μνημονεύει αιώνια κατά τη μεγάλη Είσοδο στις Θείες Λειτουργίες όταν ο Ιερέας λέει .."Υπέρ των εν θαλάσση τραγικώς απολεσθέντων".....
Και όσες τραγικές Ανδριώτισσες χήρες των ναυτικών εκείνων επιζούν ακόμη, όταν ακούνε αυτές τις λέξεις κάνουν με ευλάβεια το σημείο του Σταυρού. Αυτό το έχω παρατηρήσει όταν ψάλλω στην ενορία του χωριού μου..
Σήμερα λοιπόν οι ετοιμοθάνατοι στέλνονται πακέτο με το ασθενοφόρο στην Αθήνα και μετά από 2 μέρες, αφού ενδιατρίψουν σε κανένα ράντσο στα μεγάλα Αθηναικά νοσοκομεία, επιστρέφουν στην πατρώα γη, "ωραίοι," φτιασιδωμένοι , μακιγιαρισμένοι με το απατηλό χρώμα του ζωντανού ανθρώπου, και οριζοντιωμένοι μέσα στα ακριβά ή φτηνά φέρετρά τους , για να ψαλλούν και να ταφούν στην υπέροχη Ανδριακή γη, αφού και με το θανατό τους λιπάνουν το ιατροφαρμακευτικό σύστημα της σύγχρονης Ελλάδας καθώς και το σύστημα των γραφείων τελετών.
Και επειδή εξέλιπαν οι γεννήσεις, οι βαπτίσεις, και οι γάμοι στην Εκκλησία του χωριού μου, για τί άλλο μπορώ να μιλήσω, αν όχι για το θάνατο που ελλοχεύει στο χωριό μου, αλλά και σε όλη την Ανδρο?
Ετσι λοιπόν ακόμη και ο θάνατος την εποχή του 1950, είχε άλλη και τελείως διαφορετική "κουλτούρα". Ετσι λοιπόν ο Ιερέας τότε μετέβαινε στο σπίτι του ετοιμοθανάτου και εδιάβαζε την "ευχήν της ακολουθίας εις ψυχορραγούντα" και παράλληλα ο ετοιμοθάνατος μετελάμβανε των αχράντων Μυστηρίων, του σώματος και του αίματος του Χριστού.
Η ακολουθία εις ψυχορραγούντα συνίσταται εις τα εξής :
Αγιος ο Θεός... Παναγία Τριάς.... Δόξα και νυν..... Πάτερ ημών.....
Ψαλμός 69... Ο κανών του Αγίου Ανδρέου Κρήτης Ιεροσολυμίτου, ...
Η ευχή εις ψυχορραγούντα... και η ευχή εις ψυχήν κρινομένην....
Και έτσι ο άνθρωπος γαλήνια παρέδιδε την ψυχή του εις τον Δημιουργόν της.
Οποία διαφορά του τότε και του σήμερα. Σήμερα ο άνθρωπος κατά κανόνα πεθαίνει μέσα στον απρόσωπο χώρο των νοσοκομείων βλέποντας άγνωστους και αδιάφορους ανθρώπους γύρω του, περιτυλιγμένος από σωλήνες, σωληνάκια, ορρούς, ενέσεις, άπειρα φάρμακα, οξυγόνα κλπ. και εσχάτως θάπτεται μέσα σε ένα ιοστεγές πλαστικό ¨κουκούλι-σάκο.
Ο νεκρός σαβανόνωνταν από τους οικείους του, γιατί δυστυχώς τότε δεν υπήρχαν γραφεία τελετών στο νησί ( πολύ χρήσιμα σήμερα), παρέμενε στο σπίτι του και όχι στα ψυγεία εως της ώρας που θα μεταφέρονταν στην Εκκλησία, πάντα με τα πόδια τον μετέφεραν, γιατί δεν υπήρχαν νεκροφόρες και αυτοκίνητα, πάντα με τη συνοδεία του Σταυρού και των Εξαπτέρυγων όπου προηγούνταν ο Σταυρός και ακολουθούσαν έξη εξαπτέρυγα με μακρυά κοντάρια τα οποία κρατούσαν τα παιδιά του χωριού και προηγούνταν της πομπής.
Ακολουθούσε ο Ιερέας και αμέσως πίσω ο νεκρός μέσα στο φέρετρό του που το εσήκωναν τέσσερις νέοι άνδρες συνήθως συγγενείς του, γεμάτος από λουλούδια της Ανδριακής γης από τους κήπους των σπιτιών και όχι από τα ανθοπωλεία τα οποία δεν υπήρχαν τότε στην Ανδρο, και πιο πίσω όλοι οι χωριανοί ασκεπείς και μεγάλη ευλάβεια μπαίναμε μέσα στον Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ και στη συνέχεια μετά το πέρας της νεκρωσίμου ακολουθίας πάλι με τα πόδια όλη η πομπή κατευθυνότανε προς το κοιμητήριο Μεσσαριάς.
Τα παιδιά διεπληκτίζονταν μεταξύ τους ποιο παιδί θα κράτάει το Σταυρό ώστε έτσι να είναι αυτό που θα ηγείται της νεκρωσίμου πομπής!
Βλέπετε αγαπητοί μου φίλοι ότι ακόμη και ο θάνατος τότε είχε τη "μεγαλοπρέπεια του" και τη μεταφυσική του αντίληψη.
Αλλά αρκετά μίλησα για το θάνατο, τώρα θα μιλήσω και για τους γάμους. Τη δεκαετία λοιπόν του 1950 είχαμε πολλούς γάμους στην ενορία του χωριού μου και σε όλη την Ανδρο. Παρά τη φτώχεια που υπήρχε τότε, οι νέοι παντρεύονταν και γεννούσαν πολλά παιδιά.
Οι περισσότεροι σύγχρονοι νέοι της Ανδρου κατά κανόνα δεν έχουν όρεξη να παντρευτούν, να φτιάξουν το δικό τους σπίτι, να κάνουν οικογένεια.
Αντί αυτού οι περισσότεροι "ανακαινίζουν", τα παιδικά τους δωμάτια ευελπιστούντες να ζήσουν μια ήρεμη ζωή, με τη συνδρομή της γονεϊκής σύνταξης αν υπάρχει και για όσο υπάρχει, ζουν στα παιδικά τους δωμάτια και ως ενήλικες με τον τίτλο "γεροντοπαλλήκαρα και γεροντοκόρες."
Παρεμπιπτόντως να πω και το εξής .
Οσάκις συζητώ με νέους της Ανδρου και τους λέω " γιατί ρε παιδιά δεν παντρευόσαστε να κάνετε οικογένεια και παιδιά;
Δεν βλέπετε οι οικονομικοί μετανάστες που γεννάνε και πολλαπλασιάζονται σαν τα κουνέλια?
Δεν βλέπετε 20χρονες αλλοδαπές κοπέλλες με δύο ή τρία παιδιά?
Δεν βλέπετε οτι ελάχιστες εγκύους Ελληνίδες συναντάτε, σε αντίθεση με τις αλλοδαπές που κατά κανόνα όλες κυοφορούν;"
Η στερεότυπη απάντηση είναι η εξής¨
" Δεν παντρευόμαστε πια εμείς οι Ελληνες οπως παλιά, γιατί εμάς τους Ελληνες μας φορολογούν ακόμη και για τα παιδιά, ενώ τους ξένους όχι μόνον δεν τους φορολογούν αλλά τους δίνουνε και πολλά προνόμια!"
Προφανώς οι νέοι και οι νέες μας πιστεύουν ότι αδικούνται από την Ελληνική πολιτεία σήμερα, και γι αυτό μιλούν σκληρά και απαντούν αορίστως με αυτό τον τρόπο οπως θα διαβάστε παρακάτω....
Και έτσι οι πιο οξύθυμοι νέοι μου λένε ακόμη και το εξής εκπληκτικό: " Δεν θα παντρευτώ ποτέ! Να πά να γ.......εί.. Δεν θα παντρευτώ ποτέ ! Να πά να .γ............εί."
Και οταν τους ρωτάω " για ποιούς μιλάς, σε ποιούς αναφέρεσαι?" τότε δεν δίνουν καμιά άλλη απάντηση! και συνεχίζουν να μονολογούν " Να πα να .γ..........εί.."
Στους γάμους λοιπόν τότε τη δεκαετία του 1950 υπήρχε το έθιμο αμέσως μετά το πέρας της Ιερής ακολουθίας του Μυστηρίου του γάμου, να προσέρχονται οι προσκεκλημένοι και να ασπάζονται το Ιερό Ευαγγέλιο και να αφήνουν ένα φιλοδώρημα στον Ιερέα το οποίο άφηναν στο δίσκο με τα στέφανα και τα κουφέτα.
Ακόμη θυμάμαι τους απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, οι οποίοι συνίσταντο από μορφασμούς του σχεδόν πάντοτε και σε κάθε Ιερή ακολουθία μεθυσμένου αείμνηστου Ιερέως, ο οποίος δεν ήθελε να βλέπει κέρματα στο δίσκο αλλά μόνο χαρτονομίσματα!
Κωνσταντίνος Στρατής
Μεσαριά Ανδρος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου